BÓL TOWARZYSZĄCY ZAPALENIU STAWU BARKOWEGO.
Staw barkowy jest podatny na rozwój zmian zapalnych w przebiegu chorób powodujących zniszczenie chrząstki stawowej. Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęstszą przyczyną bólu barku i niesprawności ruchowej. Może ono wystąpić po pozornie małym urazie lub być skutkiem powtarzanych mikourazów. U większości chorych, u których doszło do choroby zwyrodnieniowej barku, stwierdza się ból wokół barku i górnej części ramienia, który nasila się wraz z aktywnością ruchową. Często również obserwuje się trudności w zasypianiu, a także postępujące zmniejszenie ruchomości w stawie.
Wstępne leczenie bólu i niesprawności ruchowej barku polega na połączeniu farmakoterapii z fizjoterapią. Stosuje się techniki na tkanki miękkie, rozluźnianie mięśniowo-powięziowe, techniki relaksacji oraz ćwiczenia.
BÓL W STAWIE BARKOWO-OBOJCZYKOWYM.
Staw barkowo-obojczykowy jest podatny zarówno na urazy ostre jak i na powtarzane mikrourazy. Urazy ostre są często wynikiem upadku pacjenta bezpośrednio na bark. Powtarzające się napięcie mięśni podczas wysiłku (rzucanie lub praca z uniesionym ramieniem w poprzek linii środkowej ciała) może również spowodować uraz stawu. Po urazie może dojść do ostrego zapalenia stawu, a w przypadku powtarzających się urazów mogą rozwijać się zmiany zapalne stawu.
Chorzy z występującą dysfunkcją stawu barkowo-obojczykowego często skarżą się z powodu bólu podczas ruchów kończyną górną w poprzek klatki piersiowej. Nierzadko chorzy nie są w stanie spać na chorym barku i mogą skarżyć się na wrażenie „zgrzytania” w stawie.
W leczeniu wykorzystuje się zabiegi rehabiliatacyjne, które mają na celu zniwelować dolegliwości bólowe, przywrócic pełen zakres ruchu i zapobiec postępującemu procesowi zapalnemu.
BARK ZAMROŻONY.
Schorzenie przebiegające z obkurczeniem i pogrubieniem torebki stawowej, co zmniejsza objętość stawu, wywołuje dolegliwości bólowe, znacznie ogranicza jego ruchomość (zarówno czynną jak i bierną). Występuje najczęściej u ludzi pomiędzy 40 a 60 rokiem życia. Etiologia pierwotnego schorzenia jest nieznana, wtórne powiązane zostało z długotrwałym unieruchomieniem, niewielkim urazem lub urazem operacyjnym (po operacjach sutka lub ściany klatki piersiowej). Zarostowe zapalenie torebki stawowej ma również związek z cukrzycą, nadczynnością tarczycy, chorobą niedokrwienną serca, zapaleniem stawu, spondylozą szyjną.
W przebiegu choroby można wyróżnić 3 etapy:
-I- „ faza zamrażania”, charakteryzująca się występowaniem epizodów bólowych stawu barkowego, które nasilają się w nocy i podczas ruchów. Objawom może towarzyszyć uczucie dyskomfortu promieniującego wzdłuż ramienia. Z czasem dolegliwości narastają . Większość pacjentów, na tym etapie, ustawia ramię w przywiedzeniu i rotacji wewnętrznej (poluzowanie zapalnie zmienionej torebki stawowej, mięśnia dwugłowego ramienia, stożka rotatorów). Unieruchomienie nasila proces „ zamrażania”.
- II- „faza postępującego usztywnienia”. Na tym etapie zwykle odnotowuje się zmniejszenie spoczynkowych dolegliwości bólowych z postępującym ograniczeniem ruchomości we wszystkich płaszczyznach, co upośledza codzienne funkcjonowanie pacjenta. Często występuje ból nocny, nie reagujący na środki przeciwbólowe ani inne metody terapeutyczne. Okres ten trwa od 3- 18 miesięcy.
- III- „ faza topnienia” . Powolne odzyskiwanie prawidłowego zakresu ruchomości. Intensywna rehabilitacja, manipulacje lub zabieg operacyjny, mogą przyspieszyć powrót chorego do zdrowia.
W badaniu fizykalnym i wywiadzie stwierdza się globalną utratę czynnych i biernych ruchów ramienia. Charakteryzuje się utratą rotacji zewnętrznej i ułożenia kończyny przy tułowiu (brak zmian w obrazie radiologicznym). Brak rotacji zewnętrznej pozwala różnicować to schorzenie od dolegliwości ze strony stożka rotatorów.
Leczenie w pierwszej fazie powinno polegać na ograniczeniu ruchomości, podawanie NLPZ, iniekcje sterydowe. Od drugiej fazy wprowadza się stopniową, ale dynamiczną fizjoterapię, celem zmniejszenia dolegliwości bólowych, przywrócenie zakresu ruchomości. Bardzo ważna jest tu praca na tkankach miękkich. Fizykoterapia obejmuje: laser, jonoforezę, prądy interferencyjne, prądy DD, krioterapię, TENS, ultradźwięki.
NIESTABILNOŚĆ STAWU BARKOWEGO.
Do stabilizatorów stawu ramienno- łopatkowego należą: obrąbek stawowy mięśnie, torebka stawowa z więzadłami. Niestabilność stawu może mieć związek z nadmierną wiotkością torebki stawowej, lub też z bezpośrednim urazem, podczas którego obserwujemy uszkodzenie obrąbka stawowego (uszkodzenie Bankarta). Dochodzi wówczas do pogłębienia panewki przez uszkodzony obrąbek, co może stanowić przeszkodę dla głowy kości ramiennej podczas wykonywania ruchów, co w konsekwencji prowadzić może do powstawania nawykowych zwichnięć.
Do innych przyczyn, którego mogą prowadzić do niestabilności należu uszkodzenie więzadła obrąbkowo- ramiennego (diagnostyka wymaga badania ortopedycznego, RTG, MRI, diagnostycznej artroskopii). Leczenie w większości przypadków jest operacyjne.
Ogólnie proces dochodzenia pacjenta do zdrowia, zależy od przyczyny powstania niestabilności. W wielu przypadkach wymaga podawania leków przeciwbólowych, zwiększania bezbolesnego zakresu ruchów w stawie, zwiększania siły mięśniowej (stożek rotatorów, mięsień naramienny, głowa długa mięśnia dwugłowego ramienia, mięśnia stabilizujące łopatkę) poprzez ćwiczenia izometryczne, czynne, z oporem. Stosuje się również fizykoterapię.
